قاعده نسبی حق بیمه 

 تحلیل ماده ۱۰ قانون بیمه : ( قاعده نسبی)

ماده ۱۰ قانون بیمه به قاعده نسبی حق بیمه اشاره می‌کند. یعنی اگر دارایی‌تان را با مبلغی کمتر از ارزش واقعی بیمه کنید، در صورت خسارت، بیمه فقط بخشی از خسارت را پرداخت می‌کند که متناسب با مبلغ بیمه‌شده است. مثال اول: برای مثال، اگر دارایی با ارزش ۱۰۰ میلیون تومان فقط به مبلغ ۵۰ میلیون تومان بیمه شده باشد و خسارتی به ارزش ۲۰ میلیون تومان وارد شود، بیمه‌گر فقط نیمی از خسارت، یعنی ۱۰ میلیون تومان را پرداخت می‌کند.

این قاعده به‌منظور جلوگیری از بیمه کردن ناقص دارایی‌ها و کاهش ریسک بیمه‌گر طراحی شده است. [۱۱/۲۰،‏ ۱۰:۰۰] ‏‪+98 912 231 1260‬‏: برای محاسبه قاعده نسبی حق بیمه براساس ماده ۱۰ قانون بیمه، از فرمول زیر استفاده می‌شود: (مبلغ بیمه‌شده / ارزش واقعی دارایی) × مبلغ خسارت = میزان خسارت پرداختی مثال دوم : فرض کنید ارزش واقعی یک خانه ۲۰۰ میلیون تومان است، ولی شما آن را به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان بیمه کرده‌اید. حالا اگر خسارتی به مبلغ ۸۰ میلیون تومان به خانه وارد شود، بیمه‌گر فقط بخشی از این خسارت را پرداخت می‌کند که با استفاده از قاعده نسبی حق بیمه محاسبه می‌شود.

طبق فرمول ماده 10 قانون بیمه، میزان خسارت پرداختی برابر خواهد بود با: (۱۰۰ میلیون / ۲۰۰ میلیون) × ۸۰ میلیون = ۴۰ میلیون تومان در این مثال: شما فقط ۴۰ میلیون تومان از خسارت ۸۰ میلیونی را دریافت می‌کنید، چون خانه را به نصف ارزش واقعی بیمه کرده‌اید. [۱۱/۲۰،‏ ۱۰:۰۰] ‏‪+98 912 231 1260‬‏: رشته‌های بیمه‌ای مشمول قاعده نسبی حق بیمه (ماده ۱۰ ) : ۱- بیمه آتش‌سوزی: در بیمه آتش‌سوزی اگر دارایی‌ها کمتر از ارزش واقعی بیمه شوند، در زمان خسارت، بیمه‌گر فقط به نسبت مبلغ بیمه‌شده خسارت پرداخت می‌کند. بیمه بدنه خودرو: اگر خودرو با مبلغی کمتر از ارزش واقعی بیمه شود، خسارت وارده نیز به نسبت کمتر پرداخت خواهد شد.

بیمه باربری: در این بیمه نیز دارایی‌ها باید با ارزش واقعی بیمه شوند تا خسارت به‌صورت کامل جبران شود. بیمه مسئولیت اموال: در این بیمه، خسارت‌های ناشی از مسئولیت‌های قانونی مرتبط با اموال نیز تحت تأثیر قاعده نسبی قرار می‌گیرد. بیمه سرقت: اگر دارایی‌های بیمه‌شده در برابر سرقت کمتر از ارزش واقعی بیمه شده باشند، خسارت وارده به نسبت مبلغ بیمه‌شده پرداخت می‌شود. بیمه مهندسی: در پروژه‌های مهندسی نیز اگر تجهیزات و سازه‌ها به قیمت واقعی بیمه نشوند، خسارت وارده به نسبت بیمه خواهد بود. بیمه حوادث طبیعی: این نوع بیمه برای پوشش خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی نیز از این قاعده پیروی می‌کند. [۱۱/۲۰،‏ ۱۰:۰۰] ‏‪+98 912 231 1260‬‏: فلسفه قاعده نسبی حق بیمه: هدف از بیمه همانا جبران خسارت است .عدم رعایت اصل نسبی حق بیمه ، (اصطلاحا کم بیمه شدگی ) موجب پرداخت خسارت بیش از زیان وارده می گردد و از این گذرگاه ، زیان دیده سود می کند که بر خلاف فلسفه مذکور است و این قاعده موجب بازدارندگی اشخاص حقیقی و حقوقی می گردد .( ضرب المثل فارسی: هرچقدر پول بدهی همان‌قدر آش می خوری!!!!)

شعبه 12 دادگاه عمومی حقوقی دادگستري شهرستان همدان شماره پرونده : 140128920001540120

دادنامه
پرونده کلاسه 140128920001540120 شعبه 12 دادگاه عمومي حقوقي دادگستري شهرستان همدان تصمیم نهایی شماره 140328390003132458
خواهان صنايع توليدي رزن صاف با وکالت آقای قهرمان فعله كري فرزند رمضان به نشاني استان همدان – شهرستان همدان – همدان – خيابان بوعلي سیزده خانه کوچه شهيد لعلي ساختمان سپهر طبقه اول و با وکالت خانم بدري فعله گري فرزند رمضان به نشاني استان همدان – شهرستان همدان – همدان – خ بو علي سيزده خانه ك لعلي ساختمان- سپهر طبقه اول به نشاني استان همدان – شهرستان رزن – رزن – شهرك صنعتي رزن قطعه 104 – شرکت صنايع توليدي رزن صاف و با مدیریت آقای مرتضي شعاع اهري فرزند قربان :واندگان 1 بیمه معلم با وکالت آقای جلال شاکري بهادر فرزند رستم به نشانی استان تهران – شهرستان تهران – شهر تهران – خ ولیعصر _ خ قبادیان بلاك 22 طبقه اول 2. شرکت بیمه معلم (سهامي خاص به نشاني همدان – خیابان طالقانی – جنب پاساژ ایران زمین بیمه معلم استه مطالبه خسارت

بسمه تعالي
تاریخ 1403/7/28 در وقت فوق العاده با توجه به محتویات پرونده 0100874 ضمن اعلام ختم رسیدگی به شرح ذیل مبادرت به صدور رأی مینماید:
رأی دادگاه
خصوص دعوای شرکت صنایع تولیدی رزن صاف با وکالت آقای قهرمان فعله گری و خانم بدری فعله گری به طرفیت شرکت بیمه معلم مبنی بر مطالبه خسارت ناشی از آتش سوزی با جلب نظر کارشناس به انضمام مطالبه خسارت تأخیر تادیه و خسارت دادرسی؛ وکیل خواهان در جلسه دادرسی تشریح نمود شرکت موکل در مورخ 1400/7/10 دچار حریق شده که شرکت تحت پوشش بیمه معلم با سقف تعهدات مالی 1/174/000/000/000 ریال قرار داشته ولی شرکت بیمه گر از ایفای تعهدات استنکاف نموده و صرفاً میزان خسارت را 1/800/000/000 ریال برآورد کرده است و تقاضای ارجاع ا موضوع به هیئت کارشناسی مرکب از صلاحیتهای مختلف و سپس محکومیت خواندگان به پرداخت خسارت را داریم».

مدیر عامل شرکت خوانده با داشتن حق امضا به موجب لایحه دفاعی پاسخ داد روش حل اختلافات در خصوص میزان خسارت از طریق ارجاع به هیات کارشناسی پیش بینی شده است حسب شرایط قرارداد روش حل اختلافات در خصوص میزان خسارت تعیین شده است؛ بدین نحو که در ماده 24 شرایط عمومي بيمه نامه مقرر گردیده است در صورت عدم توافق در میزان خسارت، موضوع به هیأت کارشناسی ارجاع می گردد.
دفاع ماهوی 1 این شرکت نسبت به اعزام کارشناس جهت محاسبه خسارت اقدام و پس از ارائه نظریه کارشناسي در تاريخ 1401/12/15 خسارت به مبلغ 124 /18394/817 ریال را در تاریخ 1401/3/8/ يعني 24 روز پس از ارائه مدرکي که میزان خسارت را تعیین نموده است به خواهان اعلام .نمود 2 با عنایت به عدم رعایت اصل حسن نیت و عدم اعلام واقعی ارزش مورد بیمه خسارت با رعایت قاعده نسبي کاهش سرمایه محاسبه شده است خواهان محترم در زمان صدور بیمه نامه با انگیزه پرداخت حق بیمه ،کمتر ارزش موضوع بیمه را بسیار کمتر از ارزش واقعی اعلام نموده و متعاقب صدور بیمه نامه نیز جهت افزایش سرمایه بیمه نامه و پرداخت حق بیمه بر اساس سرمایه واقعی اقدام ننموده است. لازم به ذکر است ساختمان و تجهیزات آسیب دیده بنا به اعلام خواهان به مبلغی بسیار کمتر از ارزش واقعی بیمه شده و بر همین اساس حق بیمه در بیمه نامه تعیین و پرداخت شده است در حالیکه ارزش واقعی ساختمان و تجهیزات فوق طبق
تصویر برابر با اصل است.
نشاني همدان – بلوار سپهبد شهید قاسم سليماني – حد فاصل هنرستان و سعیدیه – دادگستری کل استان همدان

شماره دادنامه : 140328390003132458
تاریخ تنظيم : 1403/07/29
شعبه 12 دادگاه عمومی حقوقی دادگستری شهرستان همدان شماره پرونده: 140128920001540120
دادنامه
شماره بایگانی شعبه : 0100874
دادگستری کل استان همدان نظریه کارشناسی به مراتب بیشتر بوده است؛ لذا حق بیمه در بیمه نامه بسیار کمتر محاسبه و پرداخت شده است؛ از اینرو مستند به ماده 10 قانون بیمه مصوب 1316 و ماده 24 شرایط عمومي بيمه نامه که در شرایط خصوصي بيمه نامه نيز درج شده است و با توجه به اینکه بيمه علي القاعده بايستي منحصراً جبران خسارت نماید و نباید وسیله انتفاع بیمه گذار واقع شود خسارت بر مبناي سرمایه بیمه شده و با اعمال قاعده نسبی کاهش سرمایه وفق ماده 10 قانون بیمه 1316 محاسبه شده
است».
پاسخ به ایراد عدم صلاحیت دادگاه باتوجه به ماده 24 شرایط عمومی بیمه نامه مقرر شده در صورتی که مبلغ خسارت وارده مورد توافق نباشد بیمه گر و بیمه گذار حق دارند درخواست تعیین میزان خسارات وارده را به وسیله هیئتی مرکب از سه نفر کارشناس بنمایند… بنابراین از این ماده صرفاً اختیار هر یک از بیمه گر و بیمه گذار برداشت میشود که بدون مراجعه به دادگاه از طریق هیئت کارشناسی میزان خسارت را برآورد نمایند ولیکن از منظر مقررات و مصوبات شورای عالی بیمه الزامی برای بیمه گذار به برآورد میزان خسارت از طریق کارشناسی خارج دادگاه برداشت نمیشود و میتواند بر اساس حق تظلم خواهی از طریق دادگستری تقاضای رسیدگی و تعیین میزان خسارت را نماید لذا ایراد وارده مستند به ماده 88 قانون آیین دادرسی مدنی مردود میباشد.
در ماهیت دعوا با توجه به اوراق و محتویات پیوست پرونده در مورخ 1400/7/9 صنایع تولیدی رزن صاف دچار حریق میگردد که برابر با بیمه نامه آتش سوزی مورخ 1400/4/15 و الحاقيه 1400/4/28 صادره از سوی شرکت بیمه معلم به نمایندگی بیمه معلم در شهر همدان به عنوان محل انعقاد (عقد شرکت رزن صاف تحت پوشش بیمه برای جبران خسارت ناشی از حریق به مدت یک سال قرار گرفته است که طبق نظریه اصلی مقرون به واقع هیئت سه نفره کارشناسی در رشته تأسیسات و برق جمع كل ارزیابی خسارت وارده به تجهیزات کارخانه در اثر بروز حادثه آتش سوزی /100/062/499 520 ریال برآورد گردید که بر اساس نظریه تکمیلی هیئت کارشناسان میزان سرمایه واقعی زمان حادثه /2/287/000/000 000 ریال برآورد گردید که طبق اعمال قاعده نسبی موضوع ماده 10 قانون (بیمه از سوی هیئت کارشناسان در امور بیمه میزان خسارت وارده به میزان 50/211/362/000 ریال تعیین شده است که شرکت بیمه گر از باب مسئولیت قراردادی می بایست تعهد خود را در مقابل بیمه گذار ایفا نماید لذا دادگاه دعوی خواهان را وارد دانسته و مستند به مواد 183 و 219 قانون مدنی مواد 1 و 21 قانون بیمه مصوب 1316 و مواد 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت 50/211/362/000 ریال بابت خسارات وارده به اموال کارخانه ناشی از حادثه حریق، پرداخت 255/000/000 ریال هزینه هیئت کارشناسی سه نفره در امور بیمه و تأسیسات کارخانه پرداخت /1/755/397 670 ریال بابت هزینه دادرسی و پرداخت 1/170/804/516 ريال حق الوكاله قراردادی وکیل طبق تعرفه مرحله بدوی در حق خواهان صادر میگردد.
اجع به مطالبه خسارت تأخیر تأدیه با توجه به اینکه خواسته خواهان در زمان تقدیم دادخواست معلوم نبوده و تعیین آن را به نظر کارشناس واگذار کرده است در حالیکه طبق ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی خسارت تأخیر تأدیه صرفاً به دیون قطعی و مسلم بر ذمه بدهکار تعلق میگیرد تا اگر از زمان سررسید آن تاخیر در تادیه بدهی داشته باشد طبق شاخص نرخ تورم محکوم به پرداخت خسارت تأخیر در تأدیه دین نیز شود بنابراین در مواقعی که میزان طلب در جریان رسیدگی توسط کارشناس تعیین میگردد طلبکار صرفاً در صورت صدور حکم قطعی استحقاق دریافت خسارت تأخیر تأدیه از زمان قطعیت حکم را خواهد داشت بنابراین دادگاه دعوای خواهان را در این قسمت مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ تقدیم دادخواست تا صدور (حکم وارد ندانسته و مستند به مواد 3 و 197 از قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر بی حقی وی صادر می نماید. رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظرخواهی در محاکم تجدیدنظر دادگستری کل استان همدان است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
You need to agree with the terms to proceed

مطالب مرتبط
بزرگترین فروشگاه کتاب زبان با تخفیفات ویژه
madnibayat